Zo leer je beter omgaan met perfectionisme zodat het je leven niet negatief beïnvloed

Perfectionisme is niet persé een slechte eigenschap, maar het kan wel lastig zijn voor jezelf en je omgeving als het de overhand neemt. In dit artikel vertel ik je meer over perfectionisme. Daarnaast heb ik enkele kenmerken voor je opgesomd zodat je voor jezelf kan uitzoeken of jij een perfectionist bent. En heb ik negen tips voor je verzameld hoe je met je perfectionisme om kan gaan zodat het je dagelijks leven niet negatief beïnvloedt.

Ik scoor zelf vrij hoog op de schaal van perfectionisme. Alleen al de titel van dit artikel kostte me meerdere pogingen om het naar mijn zin te krijgen. Gelukkig ben ik mijzelf hiervan bewust en leer ik er steeds beter mee omgaan. Perfectionisme kan namelijk een valkuil zijn. Het is een eigenschap waarmee je moet leren leven zodat het juist voor je kan werken in plaats van dat het je genieten van een gelukkig leven tegenhoudt.

Kenmerken van de perfectionist

Er zijn een aantal typische kenmerken van een perfectionist, hieronder heb ik enkele opgesomd. Misschien herken je jezelf wel in (een of meer van) de volgende eigenschappen. De kans is dan groot dat je een perfectionist bent:

1. Je bent onzeker aangelegd en zoekt continue naar bevestiging.
2. Je bent bang om fouten te maken en reageert defensief op kritiek.
3. Je hecht veel waarde aan de mening van anderen.
4. Je voelt je overal verantwoordelijk voor en delegeren gaat je moeilijk af.
5. Je wil graag de controle houden en alles zelf doen.
6. Alles moet volgens plan lopen, je kan slecht tegen veranderingen.
7. Je denkt veel na over dingen en loopt vaak op de zaken vooruit.

Waar komt perfectionisme vandaan?

Een perfectionist is iemand die streeft naar perfectie. Zij wil alles perfect doen, wil alles graag onder controle houden en stelt aan zichzelf en anderen onrealistische hoge eisen. Deze overmatige controledrang komt meestal voort uit angst en onzekerheid. Dit alles kost veel energie en brengt daarnaast stress en spanningen met zich mee, niet alleen bij zichzelf maar ook in haar omgeving. Perfectionisme kan daarom samenhangen met faalangst, burn-out, angststoornissen en depressie.

Perfectionisme hoeft echter niet alleen maar negatief te zijn. Het kan een prima drijfveer zijn om het beste uit jezelf te halen en zo je doelen te behalen. Er is dan ook niets mis met iets goed willen doen. Iedereen heeft wel een mate van perfectionisme in zich, het gaat er vooral om hoe je ermee omgaan. Dat je de lat niet te hoog legt voor jezelf en je er niet in doorslaat.

Als je je perfectionisme onder controle kan houden en het in je voordeel kan laten werken is er niets mis met perfectionisme. Streef je echter perfectionisme na uit angst om iets fout te doen, kritiek te krijgen of je jezelf anders waardeloos vindt, dan kan dit een negatieve uitwerking hebben op je leven.

Hoe kun je met perfectionisme omgaan?

Ik heb negen tips voor je op een rijtje gezet om te leren hoe je het beste met perfectionisme kan omgaan. Het zal nooit helemaal verdwijnen want sommige eigenschappen heb je nou eenmaal. Maar er zijn richtlijnen die je hierbij kunnen helpen zodat het je dagelijks leven en functioneren niet in de weg zal staan. Het leven moet namelijk gaan over mooie momenten, genieten en je gelukkig voelen!

1: wees je bewust van je perfectionisme

De eerste stap om beter met je perfectionisme om te gaan is het te erkennen en je ervan bewust te zijn dat je deze eigenschap hebt. Daarna kun je pas beginnen met veranderingen aan te brengen. Doorbreek ongezonde patronen die leiden tot stress en spanningen. Dan pas kun je je losmaken van negatieve perfectionisme.

2: accepteer jezelf en oefen met zelfliefde

Wees tevreden over jezelf, je bent ‘gewoon goed’ zoals je bent. Van jou is er maar één op deze hele wereld, dat maakt jou uniek! Er is geen mens op aarde dat perfect is, echt helemaal niemand! Iedereen heeft zijn eigen kwaliteiten, net als jij. Wees lief voor jezelf zoals je ook lief bent voor een familielid of vriendin.

Jij bent jouw belangrijkste persoon in je leven, zet jezelf daarom op nummer één. Doe jezelf niet tekort door zo kritisch te zijn op jezelf. Geef jezelf regelmatig complimentjes zodat je beter over jezelf gaat denken. Goed is echt goed genoeg voor een gelukkig leven.

Leestip: Waarom zelfliefde de basis is voor een gelukkig leven + 5 zelfliefde tips

3: leer loslaten en delegeren

Door zaken los te laten en te delegeren aan anderen kun je beginnen met het verminderen van je controledwang. Leer prioriteiten te maken in je taken en doelen. Plan urgente taken voor jezelf in en durf de taken die niet belangrijk zijn aan anderen te delegeren. Zo houd je meer tijd en energie over om de taken die je doet goed uit te voeren.

Dit geld ook voor thuis. Verdeel de taken in het huishouden en de zorg voor de kinderen, je hoeft niet alles alleen te doen. Ook als het niet helemaal precies naar jouw wens gaat komt het goed. Laat het streven om alles perfect te moeten doen los, het scheelt je bergen energie en zorgt voor ruimte zodat je weer kan gaan genieten van je leven.

4: leer te waarderen en wees dankbaar

Perfectionisten hebben tegenwoordig meer dan ooit de neiging te denken dat anderen beter zijn of het beter hebben dan zij door social media. Door veel met andere mensen bezig te zijn en jezelf te vergelijken met anderen kun je behoorlijk ontevreden worden over wie jij bent als persoon, wat je zelf hebt of wat je tot nu toe bereikt hebt.

Leer dankbaar te zijn voor de dingen in je leven in plaats van steeds te blijven verlangen naar iets dat je niet hebt. Kijk eens om je heen en besef je wat je eigenlijk allemaal wel hebt. Een gezond lichaam, een fijn huis, lieve familie/vrienden en ..? Het is hoogstwaarschijnlijk veel meer dan je zou denken!

Leestip: Leer te waarderen wat je hebt met deze 3 tips

5: durf fouten te maken

Falen en mislukken bestaat niet, je kan hoogstens fouten maken waar je van kan leren voor de toekomst. Fouten maken is menselijk, sta jezelf daarom toe om fouten te mogen maken. Probeer kritiek niet persoonlijk op te vatten en raak er vooral niet van slag van. Jij bént niet de fout maar je maakte de fout.

Degene die kritiek geeft neemt de tijd voor jou, hij of zij probeert je juist te helpen en je iets waardevols te leren. Geef er een positieve draai aan, fouten maken geeft je namelijk de kans om te leren en jezelf te ontwikkelen.

6: ga mindful om met je gedachten en relativeer

Sta eens stil bij je gedachten. Houden ze je tegen? Word je er angstig van? Ben je bang dat je faalt? Probeer meer mindful in het moment ‘in het hier en nu’ te leven en denk niet teveel vooruit of aan het verleden. Want is je angst reëel? Wat is het ergste dat er zou kunnen gebeuren als er iets fout gaat en is dat dan echt zo erg als je denkt?

Ga dingen in de juiste proporties zien. Relativeer je gedachten, zet ze om in positieve en zoek afleiding. Wees je ervan bewust dat de wereld imperfect is, perfectie bestaat gewoon niet. Goed is écht goed genoeg!

Leestip: Zo zet je mindfulness in om stress te verlagen

7: hecht minder waarde aan de mening van anderen

Als je perfectionistisch bent dan ben je vaak bang voor kritiek en de mening van anderen. Wie je bent, wat je doet en hoe je het doet moet namelijk ‘perfect’ zijn. Perfect willen zijn komt echter voort uit een bepaald verwachtingspatroon die je jezelf hebt opgelegd.

Je bent onzeker en twijfelt aan jezelf waardoor je bevestiging zoekt bij anderen en laat daar je eigenwaarde vanaf hangen. Zo leg je je zelfvertrouwen als het ware in hun handen. Het is vrijwel onmogelijk om je helemaal geen zorgen meer te maken om wat anderen van je vinden. Maar je kan wel besluiten aandacht te hebben voor wat anderen van je vinden maar hun mening niet jouw leven te laten bepalen.

Leestip: Maak je minder druk om wat anderen van je denken | zo laat je de mening van een ander los – 8 tips

8: pas zelfreflectie toe

Kijk aan het einde van de week eens terug en ga na of er momenten zijn geweest waarop je perfectionisme de overhand nam. Heb je iets vermeden uit angst om fouten te maken of om de controle te verliezen? Vond je het moeilijk een bepaalde klus los te laten omdat je bang was dat het anders fout zou gaan?

Of heeft de kritiek die je kreeg je zo van slag gemaakt dat je veel bent gaan piekeren en het je humeur negatief heeft beïnvloed? Als je terugkijkt en reflecteert op hoe je bepaalde dingen hebt aangepakt, kun je leren of je op de juiste weg zit of dat er nog verbetering kan worden aangebracht.

9: accepteer dat loslaten tijd kost

Zoals met heel veel dingen kost het in dit geval ook veel tijd om je perfectionisme los te laten. Hoe vaker je het probeert, hoe beter je er uiteindelijk in zal worden. Dit gaat met kleine stapjes en je zal ook zeker een keer terugvallen in oude patronen.

Dit is niet erg, je zal je er ineens bewust van zijn waardoor je er juist van leert. Het gezegde luidt niet voor niets ‘al doende leert men’. Gun jezelf dus tijd en geef niet gelijk op als het een keer niet is gelukt. Veel succes!

---

Bronvermelding: psychologiemagazine.nl, sn.nl, desteven.nl, sochicken.nl